
International IDEA ၏ ကမကထျပဳေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခုျဖစ္ေသာ “ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ား- ကမာၻ႔ ေခါင္းေဆာင္မ်ားထံမွ သင္ယူျခင္း (ဂြ်န္ေဟာ့ပ္ကင္းတကၠသိုလ္ ပံုႏွိပ္တိုက္ ၂၀၁၅)” သည္ ႏိုင္ငံအသီသီးတြင္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္ မည္သို႔ျဖစ္လာသည္ကို သီးသန္႔ေလ့လာထားျခင္းျဖစ္သည္။
ေရြးခ်ယ္ထားေသာ အခန္းအခ်ဳိ႕အား ျမန္မာဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုမႈသည္ အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈ၊ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္မႈတို႔အေပၚ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္အတြင္း ယင္းကဲ့သို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ားတြင္ အဓိက က႑မွ ပါဝင္ခဲ့ၾကေသာ တိုက္ႀကီးသံုးခုမွ သမၼတေဟာင္း ၇ ဦး၏ ကိုယ္ပိုင္အျမင္မ်ားကို ထင္ဟပ္ေဖၚျပထား သည္။ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈကို ျမွင့္တင္ျခင္းႏွင္႔ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းတို႔ႏွင္႔ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ မ်ားထံမွ သင္ခန္းစာယူျခင္းမ်ားအေပၚ ဦးတည္ေဆြးေႏြးထားသည့္ ဘာသာစကားမ်ဳိးစံုျဖင့္ ထုတ္ေဝေသာ ပထမ တြဲတြင္ တစ္ဦးခ်င္း မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈမ်ားတြင္ ေပးေသာမွတ္ခ်က္မ်ား ပါဝင္သည္။
မူရင္းအဂၤလိပ္ဘာသာထုတ္ေဝမႈကို ဆာဂ်ီယိုဘီတာႏွင့္ ေအဘရာဟင္အက္ဖ္လိုဝင္သာ တို႔က ပူးတြဲတည္းျဖတ္ ထားၾကၿပီး International IDEA ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ယူဗီးစ္လီတာမီက အမွာစကား ေရးသား ရာတြင္ “ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ျဖစ္ေစ အျခားသူမ်ားျဖစ္ေစ ယခုအခ်ိန္အထိ မထုတ္ေဝႏိုင္ေသးေသာ အရာမွာ မတူညီေသာ တိုက္ႀကီးမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ား မည္သို႔ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္ကို ထိပ္တန္းႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားထံမွ တိုက္ရိုက္ေျပာဆိုမႈပင္ ျဖစ္သည္။ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေကာင္းေသာ ယခုထုတ္ေဝမႈသည္ အဆိုပါ အေရးႀကီးေသာဟာကြက္ကို ျဖည့္ေပးထားသည္” ဟု ေဖၚျပထားသည္။
Contents
၁။ ခ်ီလီႏိုင္ငံ၏ ေအာင္ျမင္ေသာအသြင္ကူးေျပာင္းမႈ - ျပင္းထန္ေသာ ကြဲလြဲမႈမ်ားမွ တည္ၿငိမ္ေသာ ဒီမိုကေရစီသို႔
ဂ်ီနာရို အာရီယာဂါဒါ
ခ်ီလီသမၼတ (၁၉၉၀-၉၄) ပက္ထရီစီယို အိုင္လ္ဝင္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
ခ်ီလီသမၼတ (၂၀၀၀-၂၀၀၆) ရီကာဒိုလာဂို႔စ္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
၂။အင္ဒိုနီးရွား၏ ဒီမိုကေရစီအတြက္ စြန္႔စားခန္းမ်ား - ျပႆနာမ်ား၊ အလားအလာမ်ားႏွင့္ က်န္ရွိေနေသာ စိန္ ေခၚမႈမ်ား
ဘာတီယာ အက္ဖန္ဒီႏွင့္ မူတီရာ ပါတီဗီ
အင္ဒိုနီးရွားသမၼတ (၁၉၉၈-၉၉) ဘီေဂ်ဟာဘီဘီႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
၃။ ဖိလစ္ပိုင္ - “ျပည္သူ႔အာဏာ လႈပ္ရွားမႈ၊ ဒုကၡမ်ားႀကံဳခဲ႔ရေသာ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ”
မတ္ခ္အာာရ္ သြမ္ဆန္
ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ (၁၉၉၂-၉၈) ဖီဒယ္လ္ရာမို႔စ္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
၄။ ပိုလန္၏ အံ့မခန္းအေတြ႔အႀကံဳ - ဆႏၵျပမႈမ်ား၊ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား၊ ေစ႔စပ္ညွိႏိႈင္းမႈမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ေရွ႕ တိုးေနာက္ငင္ ႏိုင္ငံေရးတို႔မွတဆင့္ ဒီမိုကေရစီကို ဖန္တီးျခင္း
ဂ်ိမ္း အယ္လ္ ကာရီး
ပိုလန္သမၼတ (၁၉၉၅-၂၀၀၅) အလက္ဇႏၵာ ကြာႏူစကီးႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
ပိုလန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ (၁၉၈၉-၉၁) တက္ဒူ႔စ္မာဇိုဝက္ကီႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
၅။ စပိန္ - လႊဲေျပာင္းျခင္းျဖင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္း
ခ်ားလ္စ္ပါဝဲလ္
စပိန္သမၼတ (၁၉၈၂-၉၆) ဖိလိပီ ဂြန္ဇာလက္ဇ္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
၆။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ အမ်ဳိးသမီးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ား
ေဂ်ာ္ဂ်ီနာေဝလင္
သံုးသပ္ခ်က္- အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမွ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆီသို႔
ေအဘရာဟမ္ အက္ဖ္ လိုဝင္သာႏွင့္ ဆာဂ်ီယို ဘီတာ
ေက်းဇူးတင္လႊာ
အယ္ဒီတာမ်ားႏွင့္ ေဆာင္းပါးရွင္မ်ား အေၾကာင္း
က်မ္းကိုးစာရင္း